Roedd Llysgennad Japan dros y DU, Koji Tsuruoka, a’r Arglwydd Dafydd Elis-Thomas yn westeion VIP am ddiwrnod arbennig iawn yng Ngardd Fotaneg Genedlaethol Cymru heddiw (dydd Mawrth, Mehefin 4).
Roedd drymwyr Aber taiko a thelynor Cymreig, Shelley Fairplay wrth law i helpu i ddathlu ailagor yr ardd Japaneaidd newydd ei hadfer; dathliad a oedd hefyd yn cynnwys cyflwyniad i Chadō, y ddefod hen seremoni te Japaneaidd.
Soniodd y Llysgennad am gysylltiadau cryf rhwng y ddwy wlad a oedd yn rhannu cariad cyffredin at erddi. Dywedodd: “Mae’n ardd brydferth unwaith eto. Rwy’n sicr y bydd yn cael ei gadw mewn cyflwr rhagorol fel symbol o’r cwlwm cyfeillgarwch rhwng Japan a Chymru. ”
Soniodd yr Arglwydd Elis-Thomas, y Dirprwy Weinidog Diwylliant a thwristiaeth, hefyd am gysylltiadau cryf rhwng y ddwy wlad ac ychwanegodd mai ef oedd â’r swydd orau yng Nghymru: “Mae edrych ar ôl yr ardd hon yn llawenydd i mi.”
Yna, plannodd ef a’r Llysgennad goeden i nodi’r achlysur – ganwyd llysiau o Japan, Carpinus Japonica, a chyflwynodd Mr Tsuruoka botel o gin peillio o distyllfa Dyfi a chopi o flodau Cymru, cyflwyniad cynhwysfawr, darluniadol i’r Gymraeg planhigion a blodau.
Wnaeth cyfarwyddwr yr ardd fotaneg genedlaethol, Huw Francis ei alw’n “ddiwrnod arbennig” a thalodd deyrnged i staff Cymdeithas arddio Japan a’r ardd fotaneg am eu gwaith caled, a diolchwyd hefyd i Lywodraeth Japan am eu cyfraniad a’r Llysgennad am y rhan y mae ei wedi’i chwarae yn y prosiect.
Mae misoedd o waith wedi mynd i’r gwaith o adnewyddu’r ardal, a adeiladwyd yn 2001. Dechreuodd ei fywyd fel enillydd medal aur yn Chelsea a hefyd enillodd wobr ‘ Best in Show ‘ am ei dylunydd, yr Athro Masao Fukuhara. Awgrymodd Llysgennad Japan ar y pryd y dylid rhoi cartref parhaol i’r ardd yng Ngardd Fotaneg Genedlaethol Cymru, sydd newydd agor. Ailadeiladwyd yr ardd gan yr Athro Fukuhara a’i dîm o arddwyr Siapaneaidd yn atyniad Sir Gaerfyrddin ym mis Tachwedd 2001.
Talodd Is-Lywydd Cymdeithas arddio Japan, Graham Hardman, deyrnged wresog hefyd i ddau o staff yr ardd fotaneg, Daryll Little a Celeste Wilkinson, gan eu canmol am eu “horiau o waith caled iawn a chariad at yr ardd”.
Cafodd ymwelwyr – a oedd yn cynnwys plant o Ysgol Nantgaredig gerllaw a disgyblion o ysgol Siapan yng Nghaerdydd – hefyd eu trin yn ystod taith o amgylch yr ardd, sgwrs gan Lywydd y Gymdeithas Arddio Japaneaidd Graham Hardman ac arddangosfa o’r enw ‘ gweledigaethau o baradwys ‘ yn Oriel yr ardd fotaneg.